किसान क्रेडिट कार्ड… जाणून घेऊया सविस्तर माहिती

आज आपण किसान क्रेडिट कार्ड विषयीची माहिती जाणून घेणार आहोत. शेतकऱ्यांना किसान क्रेडिट कार्ड कसे मिळेल, कोणत्या बँकेत अर्ज करावा लागेल, अर्ज कसा करावा लागेल, त्यासाठी लागणारी कागदपत्रे इत्यादी विषयांची माहिती आपण पाहणार आहोत.

सदर योजनेची माहिती–

• शेतकऱ्यांना बी-बियाणे, कीटकनाशके, खते इत्यादींसारखा कच्चा माल खरेदी करता यावा व त्यासाठी त्यांना लागणारी रोख रक्कम काढता यावी यासाठी किसान क्रेडिट कार्ड योजना सुरू करण्यात आली आहे.
• ही योजना 2004 मध्ये शेतकऱ्यांच्या गुंतवणूक कर्ज गरजांसाठीही विस्तारित करण्यात आली. श्री टी एम भसीन व इंडिया बँकेचे सीएमडी यांच्या अध्यक्षतेखाली ही योजना अधिक सुलभ करण्यासाठी व इलेक्ट्रॉनिक किसान क्रेडिट कार्ड देण्यासाठी एक कार्यकारी गटाने 2012 मध्ये पुनरुज्जीवित करण्यात आली.
• किसान क्रेडिट कार्ड योजनेची अंमलबजावणी लघु वित्त बँका, वाणिज्य बँका, सहकारी बँका व आर आर बी यांनी करावयाची आहे.
• शेतकऱ्यांना शेतीविषयक व इतर गरजांसाठी एकाच खिडकीतून सुलभ तसेच लवचिक कार्यरीतीने बँकिंग प्रणालीकडून वेळेच्या वेळी व त्याचबरोबर पुरेसे कर्ज उपलब्ध करून देणे हा किसान क्रेडिट कार्ड योजनेमागचा हेतू आहे.

सदर योजनेसाठीची कर्ज मर्यादा व व्याजदर किती–

• किसान क्रेडिट कार्डसाठी व्याजदर 2% ते 4% च्या दरम्यान आहे. कमी व्याजदरामुळे शेतकर्‍यांना कर्जाची परतफेड चांगल्या प्रकारे करण्यासाठी मदत मिळते, म्हजेच पिकाच्या काढणीचा कालावधी आणि कर्ज दिलेली तारीख विचारात घेऊन.
• किसान क्रेडिट कार्ड योजनेतंर्गत शेतकऱ्यांना कोणत्याही हमीशिवाय 4% व्याजदराने कर्ज दिले जाते.
• किसान क्रेडिट कार्डच्या माध्यमातून शेतकऱ्याला रु.3,00,000/- पर्यंतचे कर्ज घेता येईल.
• रु.3,00,000/-  रुपयापर्यंतच्या कर्जाला 7% व्याजदर असेल. जर रु.3,00,000/- रुपयांपेक्षा अधिक कर्ज घेतल्यावर व्याज दर वाढेल.

सदर योजनेच्या कार्डच्या माध्यमातून रु.30,000/- ते रु.3,00,000/- पर्यंत कर्ज मिळवा-                                             

• ज्या शेतकऱ्यांकडे शेती योग्य शेतजमीन नाही. पण त्यांना शेती करण्याची खूप इच्छा आहे. म्हणून असेच शेतकरी पिक तत्त्वावर शेती करतात. अशा सर्व शेतकऱ्यांना जमिनीवर शासनाकडून कर्ज उपलब्ध करून दिले जाईल.
• 1 एकर जमिनीवर कर्ज घेण्यासाठी शेतकऱ्याकडे क्रेडिट कार्ड असणे आवश्यक आहे. 1 एकर जमिनीवर रु.30,000/- पर्यंत आणि 10 एकर जमिनीवर रु.3,00,000/- पर्यंत कर्ज दिले जाते.
• हे कर्ज मिळवण्यासाठी जमिनीचा नकाशा, गिरदवारी, जमिनीची प्रत, पटवारी कागदपत्रे, बँक पासबुक, पॅनकार्ड, आधार कार्ड इ. कागदपत्रे असणे बंधनकारक आहे.
• ही सर्व कागदपत्रे तुम्हाला बँकेत घेऊन जावी लागतील आणि तुमच्या पॅनेलच्या वकीलाला त्याचा अहवाल द्यावा लागेल. त्यानंतर ही सर्व कागदपत्रे बँकेत जमा करावी लागतील व नंतर कर्ज दिले जाईल.
• या योजनेसाठी अर्ज ऑनलाइन आणि ऑफलाइन अशा दोन्ही पद्धतीने करता येतो.

सदर योजनेचे नवीन व्याजदर-

• किसान क्रेडिट कार्ड योजना 1998 मध्ये सुरू करण्यात आलेली आहे. कोरोना संक्रमणामुळे किसान क्रेडिट कार्डवर सरकारकडून नवीन व्याजदर जाहीर करण्यात आलेले आहे. एका विशेष मोहिमेतंर्गत, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी उत्तर प्रदेशातील चित्रकूट जिल्ह्यातील 25 लाखांहून अधिक लाभार्थ्यांना किसान क्रेडिट कार्डचे वाटप केले आहे. त्याचबरोबर 2 हजारांहून अधिक बँक शाखांना काम देखील देण्यात आले आहे.
• किसान क्रेडिट कार्ड योजनेतंर्गत, क्रेडिट कार्डवर वार्षिक 7% व्याजदर भरावा लागेल. किसान क्रेडिट कार्डद्वारे पीक आणि क्षेत्रासाठी कृषी विमा देखील उपलब्ध आहे आणि  किसान क्रेडिट कार्डमधून बचत केलेल्या रकमेवर बचत बँकेच्या दरावर व्याज देखील उपलब्ध आहे.
• जर लाभार्थी त्याचे कर्ज 1 वर्षाच्या आत सेटल करतो, तर लाभार्थ्याला व्याजदरात 3% सवलत आणि 2% सबसिडी मिळेल. म्हणजे शेतकऱ्यांना एकूण 5% सवलत मिळेल.
• जर शेतकऱ्याने 1 वर्षाच्या आत कर्जाची परतफेड केली, तर त्याला रु.3,00,000/- पर्यंत फक्त 2% व्याज द्यावे लागेल. तुम्हाला किसान क्रेडिट कार्ड योजनेतंर्गत देखील अर्ज करायचा असेल, तर तुम्हाला अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन ऑनलाइन अर्ज करावा लागेल.

सदर योजनेचा उद्देश-

• पिकांच्या लागवडीसाठी अल्पकालीन कर्जाची आवश्यकता पूर्ण करणे.
• काढणीनंतरचा खर्च.
• विपणन कर्ज तयार करणे.
• शेतकरी कुटुंबाच्या वापराच्या गरजा पूर्ण करणे.
• शेतातील मालमत्तेच्या देखभालीसाठी खेळते भांडवल, शेतीशी निगडीत क्रियाकलाप, म्हणजे दुग्धजन्य प्राणी, मत्स्यपालन, फुलशेती व फलोत्पादन इत्यादीसाठी.
• पंप संच, फवारणी, दुग्धजन्य प्राणी, फुलशेती, फलोत्पादन इत्यादी कृषी आणि संबंधित क्षेत्रात गुंतवणूक क्रेडिटची आवश्यकता.
• प्राणी, पक्षी, मासे, कोळंबी, इतर जलचरांचे संगोपन, मासे पकडण्यासाठी अल्पकालीन कर्जाची आवश्यकता भासते.
• सदर कार्डच्या कर्जाची रक्कमअल्पभूधारक शेतकरी सोडून इतर सर्व शेतकरी
• वर्षभरात एकच पीक घेणाऱ्या शेतकऱ्यांसाठी
• पहिल्या वर्षासाठी शॉर्टटर्म क्रेडिट मर्यादा निश्चित केली जाते
• या योजनेच्या माध्यमातून लागवड पीक पद्धत ही प्रस्ताविक पीक आणि आर्थिक पीक प्रमाणानुसार केली जाते
• कापणीनंतर / घरगुती / उपभोग आवश्यकता
• मालमत्ता विमा, शेती मालमत्तेचा देखभाल खर्च, पीक विमा आणि वैयक्तिक अपघात विमा योजना इ.
• पिकासाठी वित्त स्केल (जिल्हास्तरीय तांत्रिक समितीने ठरविल्यानुसार) x लागवड केलेल्या क्षेत्राची व्याप्ती + काढणीनंतरच्या / घरगुती / उपभोगाच्या आवश्यकतांसाठी मर्यादेच्या 10% + शेत मालमत्तेच्या दुरुस्ती आणि देखभाल खर्चासाठी मर्यादेच्या 20% + पीक विमा , PAIS आणि मालमत्ता विमा.
• प्रत्येक लागोपाठ वर्षांसाठी (2रे, 3रे, 4थे आणि 5वे वर्ष),मर्यादा 10% वाढवली जाईल.

सदर योजनेसाठीची निकष पात्रता-

• कर्जदाराची वयोमर्यादा किमान 18 वर्षे आणि कमाल 75 वर्षे असावे.
• वैयक्तिक शेतकरी जे मालक/शेती करणारे आहेत.
• वाटेकरी, भाडेकरू शेतकरी
• शेअरपीक, शेतकरी, भाडेकरू शेतकरी इत्यादींचे स्वयं-सहायता गट
• जे शेतकरी पिकांच्या उत्पादनात किंवा पशुपालनासारख्या प्रकल्पामध्ये सहभागी असतात
• त्याच बरोबर मत्स्य पालन करणारे शेतकरी, मच्छिमार करणारे, स्वयंसहाय्यता गट व महिला गट
• ज्या मच्छीमारांकडे नोंदणीकृत नौका किंवा इतर कोणत्याही प्रकारचे मासेमारी करण्यासाठी वापरले जाणारे जहाज आहे, त्याच बरोबर त्यांच्याकडे मुहाने किंवा समुद्रात मासेमारीसाठी लागणारी परवानगी आहे.
• कुक्कुटपालन करणारे शेतकरी म्हणजे मेंढ्या, ससे शेळ्या डुकरांचे पालनपोषण करणारे.
• दुग्धव्यवसाय करणारे शेतकरी, दुग्ध उत्पादक शेतकरी, भाड्याने शेड घेतात.
• किसान क्रेडिट कार्ड योजनेअंतर्गत बँका समाविष्ट आहेत. किसान क्रेडिट कार्डची सुविधा तसे पाहता सर्वच बँकांनी दिली आहे. शेतकऱ्यांना या त्यांच्या जवळच्या योजनेच्या सुविधांची माहिती त्यांच्या जवळचा बँक खात्यात मिळून जाईल.

सदर योजनेच्या कार्डचे प्रमुख महत्वपूर्ण मुद्दे-

• शेतकऱ्यांना वेळेवर कर्जाची तरतूद कली जाते.
• किसान क्रेडिट कार्ड 5 वर्षांसाठी वैध आहे.
• खुप साध्या- सोप्या दस्तऐवजीकरण प्रक्रियेसह लवचिक आणि सरलीकृत प्रक्रिया.
• रुपे डेबिट कार्ड, जे ऑटोमेटेड टेलर मशीन (ATM) मधून पैसे काढण्यासाठी सर्व कर्जदारांसाठी किसान क्रेडिट कार्ड वापरले जाते.
• नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने लाँच केलेले RuPay हे एक भारतीय प्लास्टिक कार्ड आहे, जे सर्व भारतीय बँका आणि वित्तीय संस्थांमध्ये डिजिटल पेमेंटची सुविधा देते.
• जे शेतकरी वेळेवर कर्जफेड करतात अशा शेतकऱ्यांना जास्त क्रेडिट मर्यादा मिळते
• पीक कालावधीवर परतफेड कालावधी अवलंबून असतो, म्हणजेच तो एक तर लहान किंवा मोठा असू शकतो.
• किसान क्रेडिट कार्डचा वापर रोख पैसे काढण्यासाठी किंवा कर्ज घेण्यासाठी केला जाऊ शकतो.
• अपघाती मृत्यू आणि अपंगत्वासाठी रु.50,000/- पर्यंत मृत्यू, अपंगत्व किंवा अवयव किंवा डोळे गमावल्यास संरक्षण प्रदान करते.
• जर कोणत्याही नैसर्गिक आपत्तीमुळे म्हणजेच पुर किंवा आग यामुळे पिकांचे नुकसान झाले तर त्यासाठी परतफेरीचे पुनर्नियोजन करण्यासाठी अनुमती दिली जाते.
• टाय अप व्यवस्थेच्या बाबतीत, रु.1,60,000/-  आणि रु.3,00,000/- कर्जापर्यंत कोणत्याही तारणाची आवश्यकता नाही.
• KCC हे पूर्ण अर्ज मिळाल्यापासून 14 दिवसांच्या आत जारी करणे आवश्यक असते.

सदर योजनेचे कार्ड खालील बँकांद्वारे ऑफर केले जाते-

• बँक ऑफ बडोदा
• स्टेट बँक ऑफ इंडिया
• HDFC बँक
• बँक ऑफ इंडिया
• ICICI बँक
• अ‍ॅक्सिस बँक
• पंजाब नॅशनल बँक इ.बँक

सदर योजनेची आवश्यक कागदपत्रे-

• अर्जाचा नमुना.
• दोन पासपोर्ट आकाराचे फोटो.
• ड्रायव्हिंग लायसन्स/आधार कार्ड/मतदार ओळखपत्र/पासपोर्ट.
• पत्त्याचा पुरावा जसे की ड्रायव्हिंग लायसन्स,
• आधार कार्ड.
• महसूल अधिकार्‍यांनी रीतसर प्रमाणित केलेल्या जमीनधारणेचा पुरावा. एकरी क्षेत्रासह पीक पद्धती (पीक घेतले). रु.1,60,000/- किंवा रु.3,00,000/- पेक्षा जास्त कर्ज मर्यादेसाठी सुरक्षितता दस्तऐवज लागू, इतर कोणतेही मंजुरीनुसार.

सदर योजनेसाठीचा ऑफलाइन अर्ज कसा करावा–

• या योजनेतंर्गत, देशातील शेतकरी ज्यांना त्यांचे क्रेडिट कार्ड मिळविण्यासाठी अर्ज करायचा आहे, तेव्हा तुम्हाला तुमच्या सर्व कागदपत्रांसह तुमच्या जवळच्या बँकेच्या शाखेत जावे लागेल.
• किसान क्रेडिट कार्ड योजनेचा अर्ज बँकेत गेल्यावर बँक अधिकाऱ्यांकडे मिळेल.
• नंतर तुम्हाला फॉर्ममध्ये विचारलेली सर्व माहिती भरावी लागेल.
• सर्व माहिती भरून झाल्यानंतर, तुमची सर्व कागदपत्रे अर्जासोबत जोडून ती बँक अधिकाऱ्याकडे द्यावी.
• नंतर तुमच्या अर्जाची पडताळणी केली जाईल व काही दिवसात किसान क्रेडिट कार्ड देण्यात येईल.

सदर योजनेसाठीचा ऑनलाइन अर्ज कसा करावा–

• सर्वात अगोदर प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
• नंतर त्याचे मुख्यपृष्ठ आपल्या समोर उघडले जाईल.
• या होम पेजवर तुम्हाला किसान क्रेडिट कार्ड फॉर्म डाउनलोड करण्याचा विकल्प दिसेल.
•  त्यावर क्लिक करुन पुढे जे काही पर्याया येतील, त्या प्रमाणे सगळी माहिती भरावी.
• आधिक माहितीसाठी किसान क्रेडिट कार्डच्या pmkisan.gov.in या अधिकृत वेबसाईट नक्की भेट द्या.

नोट- अधिक माहितीसाठी आपला व्हाट्सअप ग्रुप जॉईन करा. तसेच वरील माहिती आवडली तर इतरांबरोबर नक्की शेअर करा.

धन्यावाद !